Pastoraat en diaconaat
Gods hart gaat uit naar de zwakke en hulpbehoevende (Ps 146:7-9). Voor leerlingen van Christus (Fil 2:5) begint diaconaat daarom als een zaak van het hart (Luk 6:36). Ontferming over en zorg voor de naaste in nood vormt een basiskenmerk van iedere christen. Daarnaast wordt heel de gemeente als lichaam van Christus (1 Cor 12:27) opgeroepen om het voorbeeld van Christus te volgen (Joh 13:14,15, Mark 10:44,45). Diaconaat is een opdracht voor de hele gemeente. Een christelijke gemeente is een gemeente waar gediend wordt, waar diaconia wordt bedreven. Deze dienstbaarheid heeft betrekking op de leden van de gemeente, maar ook op mensen die hulp nodig hebben buiten de gemeente, tot aan de verste horizon. In het christelijk dienen van elkaar wordt samenleven als mensen mogelijk.
De eerste insteek van het diaconaat is het dienen binnen de gemeente van Christus. In die gemeente heeft iedereen gaven gekregen. Die gaven zijn bestemd voor de opbouw van het lichaam tot een eenheid (1 Cor 12:7). Handelingen 6 laat zien dat eenheid en gemeenschap (uit Hand. 2) fragiel zijn. Christus heeft diakenen gegeven aan zijn gemeente ter wille van het diaconaat van de gemeente om zo eenheid te bewaren.
Diaconale taak
De diakenen nemen de diaconale taak van de gemeente niet over, maar ze helpen de gemeenteleden om hun taak zo goed mogelijk uit te voeren. Diakenen (net als andere ambtsdragers overigens) dienen de gemeente het best door haar toe te rusten tot dienstbetoon (Ef 4:12). Zo geven diakenen sturing aan de diaconale functie van de kerk. Ze inventariseren gaven en noden binnen de gemeente en brengen die bij elkaar. Ze roepen alle gemeenteleden op om de liefde van Christus praktisch vorm te geven zowel binnen als buiten de muren van de kerk. Zo voorkomen ze dat iemand ongetroost leeft in de gemeente van Christus. Zodat aan onze liefde voor elkaar iedereen zal zien dat wij Zijn volgelingen zijn (Joh 13:15).
Daarnaast geven de diakenen leiding aan de invulling van de diaconale taak van de kerk naar buiten toe. Waar nood is kan de christelijke gemeente – binnen haar mogelijkheden – zorg en hulp verlenen. Deze diaconale taak heeft betrekking op de eigen omgeving van de gemeente, maar richt zich ook op nood van mensen in de wijdere wereld. Jezus Christus is de Heiland van de hele wereld (Joh 4:42) en de liefde van God heeft betrekking op de hele wereld (Joh.3: 16). In het spoor van Gods liefde (Ef 5:1) betonen wij liefde aan allen (Gal 6:10) en proberen we goed te doen temidden van ongelovigen (1 Pet 2:11-17).
Diaconaal gemeente zijn
Kort samengevat gaat het om: de gemeente opwekken tot liefdebetoon, het signaleren van noden in de gemeente, zorgen dat niemand in de gemeente ongetroost leeft onder druk van ziekte, eenzaamheid, gebrek of verdriet. Ook het inzamelen van geld d.m.v. collecten, het beheren daarvan en het besteden van het geld aan diaconale doelen hoort tot de taken van de diakenen.